Ο Ρατσισμός
είναι ένα φαινόμενο καθημερινό το οποίο βασίζεται στην αντίληψη ότι η φυλή ή η
κοινωνική ομάδα κάποιων ανθρώπων είναι ανώτερη από άλλες. Ο κυριότερος, κατά
την γνώμη μου παράγοντας εμπέδωσης ρατσιστικών αντιλήψεων είναι το χαμηλό
πνευματικός επίπεδο των ανθρώπων. Πιο συγκεκριμένα, το κράτος, ξεκινώντας από
το εκπαιδευτικό του σύστημα, δεν ωθεί τον πολίτη να σέβεται και να καλλιεργεί
το διαφορετικό. Αντίθετα, με την υποτιμητική στάση απέναντι του (πχ. Έλλειψη νόμων
για διευκόλυνση μετακίνησης αναπήρων, έξαρση εθνικού φανατισμού μέσα από τα
ΜΜΕ) μαθαίνει στον άνθρωπο να ζει χωρίς κοινωνικές ευαισθησίες και εκδηλώσεις
συμπόνιας. Έπειτα, σε περιόδους κρίσης,
όπου κυριαρχεί η ανεργία και η φτώχεια, οι άνθρωποι δεν νιώθουν εμπιστοσύνη
απέναντι στους άλλους και ιδίως στους μετανάστες που λειτουργούν σαν
αποδιοπομπαίοι τράγοι. Οι αιτίες είναι επίσης ψυχολογικές: ένα άτομο το οποίο
έχει μάθει να ζει εγωιστικά, να μην αποδέχεται τις ευθύνες του και την
προσωπικότητα του, δυσκολεύεται να κατανοήσει το διαφορετικό διότι το θεωρεί
συχνά ως απειλή. Αντιθέτως, κάποιος ο οποίος νιώθει καλά με το «είναι» του και
κάνει τον δικό του προσωπικό αγώνα στην ζωή αντιλαμβάνεται καλύτερα τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι
άλλοι.
Ως
αποτέλεσμα των παραπάνω, ο ρατσισμός έχει καταστροφικές συνέπειες αφού προσβάλλει
την ανθρώπινη προσωπικότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Άτομα τα οποία
αποτελούν μέλη μιας ομάδας που βρίσκεται στην πιο μειονεκτική θέση οδηγούνται
στον κοινωνικό αποκλεισμό και στην περιθωριοποίηση ενώ αναγκάζονται να ζουν με
φόβο για αυτούς που εμπνέονται από την βία και από απάνθρωπες προκαταλήψεις. Ο
ρατσισμός προωθεί το μίσος ανάμεσα στα έθνη και κοινωνικές ομάδες και διαφθείρει
δημοκρατικές αξίες, όπως η αλληλεγγύη που προσφέρεται στον συνάνθρωπο ή η
ισότητα ανεξάρτητα από την καταγωγή.
Προκειμένου,
λοιπόν, να αντιμετωπιστεί ο ρατσισμός πρέπει ο άνθρωπος να μάθει να σκέφτεται
με κρίση, με λογική, αντικειμενικά και να μην επιτρέπει στα Μέσα Μαζικής
Ενημέρωσης να επηρεάζουν τις απόψεις του. Πρέπει επίσης να μην βασίζουμε τις προσωπικές
μας αντιλήψεις σε στερεότυπα απλά επειδή είναι δύσκολο να λαμβάνουμε τις ευθύνες
μας. Καθώς ωριμάζουμε και κατανοούμε καλύτερα τα λάθη μας και την προσωπικότητα
μας, μαθαίνουμε όχι μόνο να σεβόμαστε τον συνάνθρωπο αλλά και να του
προσφέρουμε βοήθεια διότι τον συμπονούμε. Το κράτος από την πλευρά του θα ήταν
καλό να παρακινεί τους πολίτες να ευαισθητοποιούνται κοινωνικά και όχι να
προκαλεί διαμάχες ανάμεσα τους γιατί ως γνωστόν η βία φέρνει βία. Τέλος, ο
ρατσισμός αν και είναι καταστροφικός, πιστεύω ότι με την αλλαγή του τρόπου
σκέψης των ανθρώπων μπορεί να αντιμετωπιστεί.
Μάγδα Λ.