Η Αργυρώ γράφει για το ρατσισμό

   Ο ρατσισμός ως αντίληψη προβάλλει το διαχωρισμό των ανθρώπων σε ανώτερους και κατώτερους με βάση φυλετικά, εθνικά, θρησκευτικά, κοινωνικά ή και άλλα κριτήρια. Μολονότι η ισότητα όλων  των ανθρώπων ανεξαρτήτως χρώματος, θρησκείας, φυλής, φύλου και πολιτικών πεποιθήσεων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένη, τα φαινόμενα ρατσισμού είναι ολοένα και περισσότερα.

  Υπάρχουν διάφορες μορφές ρατσισμού. Αρχικά ο φυλετικός, στον οποίο υπάρχει διαχωρισμός και διάκριση των ανθρώπων ανάλογα με το χρώμα ή την καταγωγή τους, κυριαρχώντας η αντίληψη πως η λευκή κυρίως φυλή είναι ανώτερη των άλλων. Ακολουθεί ο κοινωνικός ρατσισμός, όπου γίνονται διακρίσεις εις βάρος των γυναικών. Οι γυναίκες, συχνά αντιμετωπίζονται διαφορετικά στο επαγγελματικό, κοινωνικό και οικογενειακό τους περιβάλλον. Επίσης, ο διαχωρισμός σε ανώτερες και κατώτερες τάξεις φανερώνει ρατσιστικές αντιλήψεις και ακόμη οι διακρίσεις σε βάρος των μειονοτήτων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες, των ομοφυλοφίλων, των ναρκομανών   και των φορέων του AIDS. Ακόμη υπάρχει και ο εθνικός ρατσισμός στον οποίο κυριαρχεί η αίσθηση υπεροχής ενός έθνους έναντι των άλλων. Επίσης είναι και ο θρησκευτικός ρατσισμός όπου υπάρχει η αντίληψη ότι μια θρησκεία είναι η μόνη αληθινή και πρέπει να επικρατήσει έναντι των άλλων

   Πρωταρχική αιτία του ρατσισμού αποτελούν τα πνευματικά και ψυχολογικά αίτια. Συχνά οι άνθρωποι παρασύρονται από ρατσιστικές αντιλήψεις, γιατι δεν έχουν διδαχθεί την αξία της ισότητας, της ειρήνης και της δικαιοσύνης. Το εκπαιδευτικό σύστημα έχει τεράστιο μερίδιο ευθύνης καθώς το σχολείο τις περισσότερες φορές περιορίζεται απλώς στην παροχή πληροφοριών και δε συμβουλεύει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης των νέων. Επίσης, συχνά αναπαράγονται κάποιες στερεότυπες αντιλήψεις ενώ και το ίδιο το σύστημα σε πολλές περιπτώσεις ενισχύει τις διακρίσεις.

Ακόμη τα ΜΜΕ ασκούν πολλή σημαντική επιρροή στη δημιουργία προτύπων σε μια κοινωνία και σε πολλές περιπτώσεις είναι φορείς ρατσιστικών αντιλήψεων ενώ συμβάλλουν στη δημιουργία στερεοτύπων. Επίσης η οικογένεια σε πολλές περιπτώσεις καλλιεργεί προκαταλήψεις, στερεότυπα και ρατσιστικές ιδέες επηρεάζοντας τις αντιλήψεις των νέων μελών της

   Στη διαμόρφωση του ρατσισμού σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η κοινωνία. Ζούμε σε μια εποχή με κρίση αξιών, όπου αμφισβητούνται τα ανθρώπινα ιδανικά, κυριαρχεί συχνά ο ανταγωνισμός, η ανηθικότητα ενώ ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των αυτονόητων δικαιωμάτων θεωρούνται δευτερεύοντα. Κυρίαρχος στόχος πλέον θεωρείται η επιτυχία και η απόκτηση υλικών αγαθών με αποτέλεσμα την αδιαφορία προς το συνάνθρωπο, κάτι που ευνοεί την εκδήλωση ρατσιστικών συμπεριφορών. Ακόμη αποτέλεσμά του είναι και η ξενοφοβία. Το πλήθος μεταναστών που ζουν και εργάζονται στη Ελλάδα δημιουργούν αρνητικά συναισθήματα στους κατοίκους της, που τους βλέπουν ως κατώτερους και ως απειλή για τη σωματική ακεραιότητα, την περιουσία και τη δουλειά τους.

Ακόμη ευθύνη έχει και η οικονομία. Το γεγονός ότι κάποιοι λαοί ή ομάδες πέφτουν θύματα οικονομικής εκμετάλλευσης υπήρξε πολλές φορές η αιτία δημιουργίας θεωριών ότι οι λαοί αυτοί είναι κατώτεροι. Επιπλέον σημαντικό ρόλο παίζει ο εθνικιστικός και θρησκευτικός φανατισμός. Εθνικιστικές ιδέες ευνοούν την ανάπτυξη ρατσιστικών ιδεών και υπάρχουν τραυματικές εμπειρίες που συνδέονται με ιστορικά γεγονότα του παρελθόντος. Ακόμη ο θρησκευτικός φανατισμός σε πολλές περιπτώσεις έχει αποτελέσει αιτία ή αφορμή μεγάλων συγκρούσεων.

   Βασική συνέπεια όλων αυτών είναι να προσβάλλεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια ενώ τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών απομονώνονται και περιθωριοποιούνται. Άμεσο αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται άθλιες συνθήκες διαβίωσης, προκαλούνται κοινωνικές ανισότητες και κοινωνικές αδικίες και εκδηλώνονται φαινόμενα βίας και εγκληματικότητας που διαταράσσουν την κοινωνική ισορροπία. Επιπλέον, συντελεί στην οικονομική εκμετάλλευση ατόμων ή και ολόκληρων λαών.

   Για να αρθεί το φαινόμενο χρειάζεται πρώτα πρώτα ο καθένας μας να προσπαθήσει να μπει στη θέση των ανθρώπων που είναι θύματα ρατσιστικών συμπεριφορών και να σκεφτεί πως νοιώθουν τα άτομα αυτά. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι ο ρατσισμός μας εμποδίζει να δημιουργήσουμε υγιείς ανθρώπινες σχέσεις, γιατί η ψυχή μας γεμίζει αρνητικά συναισθήματα. Είναι σημαντικός ο ρόλος της οικογένειας όσο και του σχολείου στο να μάθουμε να σεβόμαστε και να ανεχόμαστε το διαφορετικό και να μην καλλιεργούνται ρατσιστικές αντιλήψεις. Η σωστή συμπεριφορά των γονέων αποτελεί παράδειγμα για τα παιδιά. Το σχολείο πρέπει να προβάλλει την ισότητα, τον αλληλοσεβασμό μεταξύ των ανθρώπων και την αποδοχή της διαφορετικότητας του άλλου.

   Είναι υποχρέωση της πολιτείας, των ΜΜΕ και των πνευματικών ανθρώπων να καταγγέλουν τα φαινόμενα ρατσισμού, να προβάλλουν κοινωνικά μηνύματα εναντίον τέτοιων συμπεριφορών και να ενημερώνουν τους πολίτες για το ρατσισμό, τις αιτίες, τις αρνητικές συνέπειες και τις μορφές τους, ώστε να υιοθετήσουν αντιρατσιστικές συμπεριφορές. Επίσης, η πολιτεία πρέπει να επιβάλει αυστηρές κυρώσεις σε όσους παραβιάζουν τα ανθρώπινα δικαιώματα, να προστατεύει και να εξασφαλίζει σε όλους την ισότητα και την ισονομία.

   Η εκδήλωση ρατσιστικών συμπεριφορών είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που ζημιώνει την αρμονική λειτουργία και την πρόοδο μιας κοινωνίας μιας και καταπατώνται τα ανθρώπινα δικαιώματα, Για αυτό κάθε πολιτισμένος λαός και κάθε δημιουργικό κράτος οφείλει να καταδικάζει τέτοιου είδους συμπεριφορές.